ÇOCUKLARDA NE ZAMAN BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ YETMEZLİĞİ DÜŞÜNMELİYİZ?
Çocuklarda sağlık kuruluşuna başvuru nedenlerinden birisi de sık geçirilen enfeksiyonlardır. Bu bölümün amacı sık enfeksiyon geçiren normal sağlıklı çocuk ile bağışıklık sistemi yetmezliği olan çocukların ayırımının yapılmasını sağlamaktır. Sağlıklı küçük bir çocuk yılda 8-9 kez üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir. Hatta bu sayı bazen 10-12’ye ulaşabilir. Özellikle kreşe giden veya pasif sigara dumanına maruziyet enfeksiyon sıklığını artırmaktadır. Bu çocuklarda viral semptomlar ortalama 8 gün kadar sürebilmektedir. Çok sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmesine rağmen bu çocuklarda birden fazla zatüre atağı veya ikiden fazla orta kulak iltihabı atağı nadiren görülmektedir. Bu çocuklar normal büyüme ve gelişme basamaklarına sahiptirler, enfeksiyon tedavisine hemen yanıt verirler ve enfeksiyonlar arası dönemde tamamen sağlıklıdırlar. Aşağıdaki durumların varlığında çocuklarda primer immün yetmezlik düşünülmelidir:
- Ailede immün yetmezlik öyküsü varlığı veya açıklanamayan ani ölüm (30 yaş öncesi)
- Büyüme ve gelişme geriliği
- Enfeksiyon nedeniyle hastaneye yatış veya intravenöz antibiyotik tedavisi ihtiyacı
- Yılda 6 veya daha fazla yeni enfeksiyon
- Yılda 4 ve daha fazla orta kulak enfeksiyonu
- 2 veya daha fazla sepsis veya menenjit atağı
- Uzun süreli antibiyotik tedavisi almak
- Rekürrran veya direçli kandidiyasiz
- Rekürran doku veya organ apsesi
- Fırsatçı patojenler ile enfeksiyon
- Canlı aşı sonrası gelişen komplikasyon (rotavirüs, varicella, BCG)
- Kronik ishal
- Düzelmeyen yaralar
- Ciddi ve yaygın deri lezyonları
- Persistan lenfopeni
- Açıklanamayan otoimmünite veya ateş
- Granülom
- Hemofagositik sendrom
- İnfant dönemi lenfoma
- Primer immün yetmezliği düşündürecek bulguların varlığı
Çok sık enfeksiyon geçiren çocukların %10’nunda bağışıklık sistemi yetmezliği tespit edilebilir. İmmün yetmezlik primer veya sekonder olabilir. Sekonder immün yetmezlikler genellikle infant dönemi sonrasında görülürken primer immün yetmezlikler hayatın ilk yılında görülür.
